طبق ماده 1133 قانون مدني: مرد مي تواند با وجود شرايط مقرر دراين قانون بامراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را تسلیم کند. تبصره الحاقي همين ماده بيان مي نمايد: زن نيز مي تواند با وجود شرايط مقرر در مواد ، 1129،1119و1130 اين قانون از دادگاه تقاضاي طلاق نمايد.
طلاق مخصوص عقد دايم است و زن در عقد موقت با انقضاي مدت يا بذل آن از طرف شوهر از زوجيت خارج مي شود.
مادام كه صيغه طلاق بين زوجين جاري نشده، علقه زوجيت برقراراست و لذا جرمي به وقوع نپيوسته است.
شرايط صحت طلاق:
1- طلاق بايد به صيغه طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل كه طلاق را بشنوند واقع گردد.
2- طلاق بايد منجز باشد و طلاق معلق به شرط باطل است.
3- طلاق دهنده بايد عاقل، بالغ و قاصد و مختار باشد.
4- ولي مجنون دائمي مي تواند در صورت مصلحت مولي عليه زن او را طلاق دهد.
انواع طلاق
طلاق به دو نوع رجعی و بائن تقسیم شده و طلاق بائن نیز به طلاق خلع و مبارات تقسیم می شود.
طلاق خلع و مبارات نيز به دو صورت طلاق توافقي است كه اجراي اين طلاق نيز چون ديگر انواع طلاق كه به درخواست زن و مرد است، منوط به انجام تشريفات در مراجع قضايي و صدور گواهي عدم امكان سازش است. طلاق خلع و مبارات از نوع طلاق بائن است كه امكان رجوع در آن نيست.
اولین علت اصلی طلاق در جامعه ایران، نداشتن شناخت کافی زن و شوهر از یکدیگر پیش از ازدواج است. به بیان دیگر خانواده و خود فرد نسبت به خصوصیات و ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری شریک آینده زندگی‌اش آگاهی ندارد.
طلاق خلع و مبارات به چه صورتی است؟
براساس ماده 1146 قانون مدني طلاق خلع آن است كه زن به واسطه كراهتي كه از شوهر دارد در مقابل مالي كه به او مي دهد طلاق مي گيرد، اعم ازاينكه مال مزبور عين مهر، معادل آن يا بيشتر يا كمتر از مهريه باشد. در صورتی كه كراهت طرفینی باشد یعنی هم مرد نسبت به زن کراهت داشته باشد و هم زن نسبت به مرد، طلاق از نوع مبارات است.كه در اين صورت، عوض بايد زايد بر ميزان مهريه نباشد. در واقع در اين نوع طلاق هر دو طرف از هم كراهت و تمايل به طلاق دارند اما ميزان بخششي كه زن به مرد مي دهد بيش ازمهريه نيست.
از لحاظ ماهيت در طلاق خلع و مبارات مادام كه زن رجوع به عرض نكرده باشد بائن است يعني اگر زن پس از طلاق خواهان مبلغي نباشد كه براي گرفتن اجازه طلاق به مرد داده است طلاق بائن و رجوع ممكن نيست.
زن در اين نوع طلاق حق گرفتن نفقه ندارد و از شوهرش ارث نمي برد. اما اگر زن خواهان مهريه اش باشد و بخواهد مالش را پس بگيرد ماهيت طلاق تغيير و تبديل به طلاق رجعي مي گردد لذا امكان رجوع مرد ايجاد شده و زن حق ارث و نفقه دارد.
کراهت به معنی نفرت و بی میلی می باشد که شرایط ادامه زندگی برای زن و مرد امکان پذیر نباشد.
بر اساس قوانین کشور وقوع امر طلاق از سه راه امکان‌پذیر است:
1- طلاق به درخواست مرد
2- طلاق به درخواست زن
3- طلاق به درخواست زن و مرد